NLP Nedir ?

NLP, otomatik olarak gerçekleştirdiğimiz algılama, düşünme ve davranış süreçlerini, bilinçli hale getirme ve geliştirmede kullanılan ve her geçen gün yaygınlık kazanan bir yöntemdir.

NLP'nin altyapısını, insanların çevrelerini nasıl algılayıp ne şekilde tepki gösterdikleri, nasıl iletişim kurdukları ve davranış kalıpları üzerinde yapılan araştırmalar oluşturur. NLP de bu tür araştırmalar kendi alanlarında başarılı olan insanların modellenmesi üzerinde yoğunlaştırılmıştır. NLP araştırmaları sonucunda geliştirilen bilgi teknik ve yöntemler, insanlar arasındaki iletişimi pekiştirmede kullanıldığı gibi, hedef ve çözüm bulma süreçlerinde de yıllardır başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.

Neuro ile; insanların görme, işitme, hissetme, koklama ve tatma duyuları ve bu duyuların yönetildiği beyin ve sinir sistemi vurgulanır. Linguistic ile; yaşam deneyimlerinin dil vasıtası ile kodlanması, dilin deneyim edinme ve değişim süreçlerindeki etkisi vurgulanır. Programming ile; arzu edilen değişiklikleri gerçekleştirmek üzere, duygu, düşünce ve davranışlarımız üzerinde, bilinçli veya bilinçdışı akıl yardımıyla yapılan yeniden düzenleme biçimi vurgulanmaktadır.

NLP’nin Gelişimi

NLP' nin tarihi yetmişli yılların sonlarına dayanır. Santa Cruz Üniversitesinden Professör John Grinder ile matematik mühendisi ve Gestalt Terapisti Dr. Richard Bandler biraraya gelip, aile terapisi, Gestalt Terapisi ve Hipnoterapi gibi alanlarda, olağanüstü başarılı sonuçlar elde eden uzmanları araştırmaya başlarlar.

Araştırmalarına Hipnoterapi dünyasının babası sayılan H.Milton Erickson, aile terapisinden Virginia Satir ve Gestalt Terapisinin kurucusu olan Fritz Perls gibi dünyaca ünlü kişileri mercek altına alarak başlarlar.
Bu insanlar 'neden bu kadar başarılı sonuçlar alabiliyorlar ?' sorusundan ziyade 'nasıl bu kadar başarılı sonuçlar elde edebiliyorlar ?' sorusu üzerinde durarak, farkı yaratan en önemli etmenleri bir araya toplayıp sadeleştirdikten sonra, model haline getirmişlerdir.
Usta iletişimcilerin davranış kalıplarını modelleyen R.Bandler ve J.Grinder daha sonra seminerlerinde öğrencilerine bu modeli aktarmaya başlamışlardır.
Günümüzde NLP, artık tüm dünyaya yayılmış durumdadır ve sadece terapi alanıyla sınırlı kalmayıp, eğitim, iş dünyası, spor ve danışmanlık gibi çeşitli alanlarda da başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.
Aşağıda NLP'nin etik ve felsefi bakış açısını oluşturan önemli varsayımlardan bazılarına yer verilmiştir.

Bu varsayımlar tartışılmaz, evrensel gerçekler, ya da kesin doğrular değildir. Amaç, etkin iletişim, gelişim ve değişim süreçlerine uygun bir zemin sağlayan bu varsayımların doğruluğundan yola çıkarak, dünyayı algılama, yorumlama ve davranış biçimi seçeneklerimizdeki gelişimi sağlamaktır.

  • "İnsanlar, kendi yaşamlarını istekleri doğrultusunda şekillendirebilmek ve gerek gördüğünde değiştirebilmek için ihtiyaç duyduğu tüm kaynaklara kendi içinde sahiptir."

  • " İletişimde hata yoktur, sadece geri bildirimler (feedback) vardır."

  • "Kurmuş olduğumuz iletişimin anlamı, karşımızdan almış olduğumuz yanıtta saklıdır."

  • "Birşey istediğin sonucu vermiyorsa yeni bir şey dene."

  • NLP, otomatik olarak gerçekleştirdiğimiz algılama, düşünme ve davranış süreçlerini, bilinçli hale getirme ve geliştirmede kullanılan ve her geçen gün yaygınlık kazanan bir yöntemdir.

    NLP'nin altyapısını, insanların çevrelerini nasıl algılayıp ne şekilde tepki gösterdikleri, nasıl iletişim kurdukları ve davranış kalıpları üzerinde yapılan araştırmalar oluşturur. NLP de bu tür araştırmalar kendi alanlarında başarılı olan insanların modellenmesi üzerinde yoğunlaştırılmıştır. NLP araştırmaları sonucunda geliştirilen bilgi teknik ve yöntemler, insanlar arasındaki iletişimi pekiştirmede kullanıldığı gibi, hedef ve çözüm bulma süreçlerinde de yıllardır başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.

    Neuro ile; insanların görme, işitme, hissetme, koklama ve tatma duyuları ve bu duyuların yönetildiği beyin ve sinir sistemi vurgulanır. Linguistic ile; yaşam deneyimlerinin dil vasıtası ile kodlanması, dilin deneyim edinme ve değişim süreçlerindeki etkisi vurgulanır. Programming ile; arzu edilen değişiklikleri gerçekleştirmek üzere, duygu, düşünce ve davranışlarımız üzerinde, bilinçli veya bilinçdışı akıl yardımıyla yapılan yeniden düzenleme biçimi vurgulanmaktadır.

    NLP’nin Gelişimi

    NLP' nin tarihi yetmişli yılların sonlarına dayanır. Santa Cruz Üniversitesinden Professör John Grinder ile matematik mühendisi ve Gestalt Terapisti Dr. Richard Bandler biraraya gelip, aile terapisi, Gestalt Terapisi ve Hipnoterapi gibi alanlarda, olağanüstü başarılı sonuçlar elde eden uzmanları araştırmaya başlarlar.

    Araştırmalarına Hipnoterapi dünyasının babası sayılan H.Milton Erickson, aile terapisinden Virginia Satir ve Gestalt Terapisinin kurucusu olan Fritz Perls gibi dünyaca ünlü kişileri mercek altına alarak başlarlar.
    Bu insanlar 'neden bu kadar başarılı sonuçlar alabiliyorlar ?' sorusundan ziyade 'nasıl bu kadar başarılı sonuçlar elde edebiliyorlar ?' sorusu üzerinde durarak, farkı yaratan en önemli etmenleri bir araya toplayıp sadeleştirdikten sonra, model haline getirmişlerdir.
    Usta iletişimcilerin davranış kalıplarını modelleyen R.Bandler ve J.Grinder daha sonra seminerlerinde öğrencilerine bu modeli aktarmaya başlamışlardır.
    Günümüzde NLP, artık tüm dünyaya yayılmış durumdadır ve sadece terapi alanıyla sınırlı kalmayıp, eğitim, iş dünyası, spor ve danışmanlık gibi çeşitli alanlarda da başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.
    Aşağıda NLP'nin etik ve felsefi bakış açısını oluşturan önemli varsayımlardan bazılarına yer verilmiştir.

    Bu varsayımlar tartışılmaz, evrensel gerçekler, ya da kesin doğrular değildir. Amaç, etkin iletişim, gelişim ve değişim süreçlerine uygun bir zemin sağlayan bu varsayımların doğruluğundan yola çıkarak, dünyayı algılama, yorumlama ve davranış biçimi seçeneklerimizdeki gelişimi sağlamaktır.

  • "İnsanlar, kendi yaşamlarını istekleri doğrultusunda şekillendirebilmek ve gerek gördüğünde değiştirebilmek için ihtiyaç duyduğu tüm kaynaklara kendi içinde sahiptir."

  • " İletişimde hata yoktur, sadece geri bildirimler (feedback) vardır."

  • "Kurmuş olduğumuz iletişimin anlamı, karşımızdan almış olduğumuz yanıtta saklıdır."

  • "Birşey istediğin sonucu vermiyorsa yeni bir şey dene."

  • "Harita arazinin kendisi değildir."

  • "Her davranışın altında olumlu bir niyet yatar."

  • "Ne kadar çok tercih imkanımız varsa, o kadar iyi."

  • İş Dünyasında NLP

    Farklı uzmanlık alanı, kültür yada tecrübelerin bir araya geldiği iş ortamlarında iletişim daha da zordur. İş ortamında bir araya gelen insanların kurumun ortak hedef ve stratejileri doğrultusunda bir bütünü oluşturması ve tüm farklılıklara rağmen, huzurlu bir iş ortamı içerisinde ve verimli bir iletişim kurabilmeleri şirketin yönetimi ve yapısı ile ilgili olduğu kadar çalışanların kendileri ile ilgili farkındalıkları kazanmaları ve iç-dış iletişim kurma becerileriyle yakından ilgilidir.

    Artık günümüzde verimli bir iş ortamının yaratılmasında yöneticiler, danışman, ve insan kaynakları çalışanları NLP araçlarından faydalanarak, kurumsal yapılanma, takım oluşturma, hedef belirleme ve vizyon yaratma gibi alanlardaki etkinliğini geliştirmektedir. Online ve telefon müşteri hizmetleri, satış ve pazarlama departmanları ve şikayet yönetimi alanlarında da NLP her geçen gün daha yoğun kullanım alanı bulmaktadır. İş yaşamına uyarlanan NLP eğitimlerimiz ile daha kaliteli iletişim ve hizmetin sağlanmasına destek verilmektedir.

    Kişisel Gelişimde NLP

    Kişisel gelişimde NLP bireyleri kısıtlayan korkuların, alışkanlıkların ve benzeri etkenlerin üstesinden gelip, hedefler doğrultusunda desteklenen yeni davranış seçeneklerinin oluşturulmasında destek sağlar. NLP' nin temel varsayımları ve özel uygulamaları, geçmişten gelen korkuları, kısıtlayıcı inançları, zarar veren alışkanlıkları değiştirmede yardımcı olacak etkili çözümler sunarak yaşam enerjisinin yeniden keşfedilmesini sağlar. NLP bu süreci, iletişim kurma, tepki verme ve hissetme seçeneklerinizi zenginleştirerek destekler. NLP bireylere belki de daha önce üzerinde hiç düşünülmeyen yeni yaşam alternatifleri sunar.

    Psikoterapi ve Danışmanlık Hizmetlerinde NLP

    NLP, bünyesinde kişisel gelişim ve değişim süreçlerinde kullanılan ve kalıcı sonuçlar sağlayan birçok teknik ve yöntem ihtiva eder. Senelerdir süregelen ve belki de yaşamınızı sürekli kısıtlayan (ör. yükseklik yada uçak korkusu) ve benzeri fobilerden çok kısa süre içerisinde kurtulabilirsiniz. Benzeri klinik vakalarda da NLP, kişiye özgü dil kalıpları ve uygulamalar kullanır. Tüm süreçlerde birey bir bütün olarak ele alındığı gibi karmaşık ve dinamik başka sistemlerinde bir parçası olarak değerlendirilir ve buna uygun sistematik, itinalı yaklaşım sonucunda çözümün kişinin içerisinde bulunduğu, aile, iş, inançlar, değerler ve benzeri karmaşık sistemlerle de uyum içerisinde olması amaçlanır.

    Sağlık Hizmetlerinde NLP

    Teknolojinin gelişimi ve şehirleşme ile birlikte sağlık hizmetlerinin de bir nevi ruhsuzlaştığı yönünde artan eleştiriler, insana özel ilginin yerini, nerdeyse kişisel hiçbir temasın gerçekleşmediği soğuk bir etkileşime bırakması ve alternatif tıbba yönelen insanların artışı, bu alanda meydana gelen boşluğun ve alınması gereken önemlerin habercisidir. Sağlık sektöründe görev alan personelden, empati, etkili sunum, müzakere ve benzeri yüksek düzeyde sosyal becerileri beraberinde getirmeleri beklenmekte. Hastalığın tedavi sürecinin ne yönde gelişeceğinin, hasta ile hekim arasında meydana gelen iletişim ve bunun sonucunda oluşan güven ortamıyla da yakından ilişkili olduğu birçok bilimsel araştırma tarafından ispatlanmıştır. Bu doğrultuda NLP sağlık alanında görevli personele de, hastalarıyla veya görevliler ile kooperatif ve uyumlu bir ilişki içerisine girmeyi kolaylaştıracak ve hastalıkların da tedavi sürecini olumlu yönde destekleyecek olan araçlar sunar. Geçmiş yıllarda, NLP özellikle kişisel sağlığın nasıl desteklenebileceği, bağışıklık sisteminin desteklenmesi, derin inanç ve hastalıklar arasındaki ilişkiler, travmatoloji ve sağlıkla ilgili benzeri alanlarda araştırmalarını yoğunlaştırmıştır.

    Eğitimde NLP

    NLP'nin temel amaçlarından biri de, öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini ve yeni bilginin daha önce var olan bilgiler ile etkileşimini anlamak. Bu alandaki araştırmalar sayesinde, günümüzde birçok etkili öğrenme ve öğretme stratejisi geliştirilebilmiştir. NLP teknikleri, velilere, antrenörler ya da eğitmenlere, çocuklarının yada öğrencilerinin daha başarılı sonuçlar almalarını sağlayacak olan metod ve uygulamalar sunar. Bundan dolayı eğitim öğretim alanında çalışan birçok öğretim görevlisi bazı temel NLP aracını, ders metodolojisine ve sınıf yönetimi alanındaki çalışmalarına entegre etmiştir. NLP, gruplarla birlikte çalışan insanların, mesleklerini daha başarılı uygulayabilmelerini sağlayacak olan araçlar sunar.

    Çocuk Eğitiminde NLP

    NLP, çocuk ile veli arasında yapıcı bir iletişim köprüsünün inşa edilebilmesi için gerekli temel malzemeler sunar. Kendinizi açık bir şekilde ifade edip, çocuğunuza da sizi daha iyi anlayıp tepki göstermesini sağlayacak olan olumlu bir iletişim kurmayı keşfedin. Ör. çocuğunuza YAPMAMASI gereken birşeyi söyleyin. Mesela, "üstünü kirletmeden yemeğini ye !". Muhtemelen bu söylediğiniz, istenmeyen davranışın meydana gelme olasılığını artıracaktır, çünkü çocuk bu isteği yerine getirebilmek için önce olumsuz yani istenmeyen davranış üzerinde odaklanmak zorundadır. Bu yetmiyormuş gibi bir de tehdit edici bir ses tonu kullandıysanız, çocukta meydana gelen korku ve endişe dolu ruh hali neticesinde yemeğini üstünü batırmadan yemesi gerçekçi bir beklenti dahi olamaz. Bu ve benzeri alanlarda çocuklarınızla hedef odaklı, etkili, yapıcı ve uyumlu iletişim kurmayı öğrenin.

    Nur Meriç
    PSK Gelişim ve Aile Danışmanı

    NLP nerelerde kullanılır?

    NLP’yi iletişim süreçlerinin yeraldığı tüm alanlarda etkili biçimde kullanabilirsiniz. İletişimin ve kişisel potansiyelimizin önemli rol oynadığı her alanda NLP ile etkinliğinizi artırabilirsiniz.
    NLP yıllardır, aşağıda da belirtilen birçok alanda başarılı sonuçlar sağlar.

    "Harita arazinin kendisi değildir."

  • "Her davranışın altında olumlu bir niyet yatar."

  • "Ne kadar çok tercih imkanımız varsa, o kadar iyi."

NLP nerelerde kullanılır?

NLP’yi iletişim süreçlerinin yeraldığı tüm alanlarda etkili biçimde kullanabilirsiniz. İletişimin ve kişisel potansiyelimizin önemli rol oynadığı her alanda NLP ile etkinliğinizi artırabilirsiniz.
NLP yıllardır, aşağıda da belirtilen birçok alanda başarılı sonuçlar sağlar.

İş Dünyasında NLP

Farklı uzmanlık alanı, kültür yada tecrübelerin bir araya geldiği iş ortamlarında iletişim daha da zordur. İş ortamında bir araya gelen insanların kurumun ortak hedef ve stratejileri doğrultusunda bir bütünü oluşturması ve tüm farklılıklara rağmen, huzurlu bir iş ortamı içerisinde ve verimli bir iletişim kurabilmeleri şirketin yönetimi ve yapısı ile ilgili olduğu kadar çalışanların kendileri ile ilgili farkındalıkları kazanmaları ve iç-dış iletişim kurma becerileriyle yakından ilgilidir.

Artık günümüzde verimli bir iş ortamının yaratılmasında yöneticiler, danışman, ve insan kaynakları çalışanları NLP araçlarından faydalanarak, kurumsal yapılanma, takım oluşturma, hedef belirleme ve vizyon yaratma gibi alanlardaki etkinliğini geliştirmektedir. Online ve telefon müşteri hizmetleri, satış ve pazarlama departmanları ve şikayet yönetimi alanlarında da NLP her geçen gün daha yoğun kullanım alanı bulmaktadır. İş yaşamına uyarlanan NLP eğitimlerimiz ile daha kaliteli iletişim ve hizmetin sağlanmasına destek verilmektedir.

Kişisel Gelişimde NLP

Kişisel gelişimde NLP bireyleri kısıtlayan korkuların, alışkanlıkların ve benzeri etkenlerin üstesinden gelip, hedefler doğrultusunda desteklenen yeni davranış seçeneklerinin oluşturulmasında destek sağlar. NLP' nin temel varsayımları ve özel uygulamaları, geçmişten gelen korkuları, kısıtlayıcı inançları, zarar veren alışkanlıkları değiştirmede yardımcı olacak etkili çözümler sunarak yaşam enerjisinin yeniden keşfedilmesini sağlar. NLP bu süreci, iletişim kurma, tepki verme ve hissetme seçeneklerinizi zenginleştirerek destekler. NLP bireylere belki de daha önce üzerinde hiç düşünülmeyen yeni yaşam alternatifleri sunar.

Psikoterapi ve Danışmanlık Hizmetlerinde NLP

NLP, bünyesinde kişisel gelişim ve değişim süreçlerinde kullanılan ve kalıcı sonuçlar sağlayan birçok teknik ve yöntem ihtiva eder. Senelerdir süregelen ve belki de yaşamınızı sürekli kısıtlayan (ör. yükseklik yada uçak korkusu) ve benzeri fobilerden çok kısa süre içerisinde kurtulabilirsiniz. Benzeri klinik vakalarda da NLP, kişiye özgü dil kalıpları ve uygulamalar kullanır. Tüm süreçlerde birey bir bütün olarak ele alındığı gibi karmaşık ve dinamik başka sistemlerinde bir parçası olarak değerlendirilir ve buna uygun sistematik, itinalı yaklaşım sonucunda çözümün kişinin içerisinde bulunduğu, aile, iş, inançlar, değerler ve benzeri karmaşık sistemlerle de uyum içerisinde olması amaçlanır.

Sağlık Hizmetlerinde NLP

Teknolojinin gelişimi ve şehirleşme ile birlikte sağlık hizmetlerinin de bir nevi ruhsuzlaştığı yönünde artan eleştiriler, insana özel ilginin yerini, nerdeyse kişisel hiçbir temasın gerçekleşmediği soğuk bir etkileşime bırakması ve alternatif tıbba yönelen insanların artışı, bu alanda meydana gelen boşluğun ve alınması gereken önemlerin habercisidir. Sağlık sektöründe görev alan personelden, empati, etkili sunum, müzakere ve benzeri yüksek düzeyde sosyal becerileri beraberinde getirmeleri beklenmekte. Hastalığın tedavi sürecinin ne yönde gelişeceğinin, hasta ile hekim arasında meydana gelen iletişim ve bunun sonucunda oluşan güven ortamıyla da yakından ilişkili olduğu birçok bilimsel araştırma tarafından ispatlanmıştır. Bu doğrultuda NLP sağlık alanında görevli personele de, hastalarıyla veya görevliler ile kooperatif ve uyumlu bir ilişki içerisine girmeyi kolaylaştıracak ve hastalıkların da tedavi sürecini olumlu yönde destekleyecek olan araçlar sunar. Geçmiş yıllarda, NLP özellikle kişisel sağlığın nasıl desteklenebileceği, bağışıklık sisteminin desteklenmesi, derin inanç ve hastalıklar arasındaki ilişkiler, travmatoloji ve sağlıkla ilgili benzeri alanlarda araştırmalarını yoğunlaştırmıştır.

Eğitimde NLP

NLP'nin temel amaçlarından biri de, öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini ve yeni bilginin daha önce var olan bilgiler ile etkileşimini anlamak. Bu alandaki araştırmalar sayesinde, günümüzde birçok etkili öğrenme ve öğretme stratejisi geliştirilebilmiştir. NLP teknikleri, velilere, antrenörler ya da eğitmenlere, çocuklarının yada öğrencilerinin daha başarılı sonuçlar almalarını sağlayacak olan metod ve uygulamalar sunar. Bundan dolayı eğitim öğretim alanında çalışan birçok öğretim görevlisi bazı temel NLP aracını, ders metodolojisine ve sınıf yönetimi alanındaki çalışmalarına entegre etmiştir. NLP, gruplarla birlikte çalışan insanların, mesleklerini daha başarılı uygulayabilmelerini sağlayacak olan araçlar sunar.

Çocuk Eğitiminde NLP

NLP, çocuk ile veli arasında yapıcı bir iletişim köprüsünün inşa edilebilmesi için gerekli temel malzemeler sunar. Kendinizi açık bir şekilde ifade edip, çocuğunuza da sizi daha iyi anlayıp tepki göstermesini sağlayacak olan olumlu bir iletişim kurmayı keşfedin. Ör. çocuğunuza YAPMAMASI gereken birşeyi söyleyin. Mesela, "üstünü kirletmeden yemeğini ye !". Muhtemelen bu söylediğiniz, istenmeyen davranışın meydana gelme olasılığını artıracaktır, çünkü çocuk bu isteği yerine getirebilmek için önce olumsuz yani istenmeyen davranış üzerinde odaklanmak zorundadır. Bu yetmiyormuş gibi bir de tehdit edici bir ses tonu kullandıysanız, çocukta meydana gelen korku ve endişe dolu ruh hali neticesinde yemeğini üstünü batırmadan yemesi gerçekçi bir beklenti dahi olamaz. Bu ve benzeri alanlarda çocuklarınızla hedef odaklı, etkili, yapıcı ve uyumlu iletişim kurmayı öğrenin.
 

Nur Meriç

PSK Gelişim ve Aile Danışmanı